அந்த விமானத்தில் இருந்தது வேறு யாருமல்ல,

அப்போதைய இந்தியப் பிரதமர் இந்திரா காந்தி தான். அவரை வரவேற்க வங்கதேசப் பிரதமர் ஷேக் முஜிபுர் ரஹ்மான் விமான நிலையத்தில் காத்திருந்தார்.

அன்றைய நாள் ஷேக் முஜிபுர் ரஹ்மானின் பிறந்தநாளும் கூட.

சுதந்திர வங்கதேசத்தில் ஷேக் முஜிபுர் ரஹ்மானின் முதல் பிறந்தநாள் அது. வங்கதேசத்திற்குச் செல்ல இந்திரா காந்தி இந்த சிறப்பு நாளைத் தேர்ந்தெடுத்திருந்தார்.

அந்த சமயத்தில், பங்கபபனில் (வங்கதேச அதிபரின் அதிகாரப்பூர்வ இல்லம்)அப்போதைய வங்கதேச அதிபரின் சிறப்பு அதிகாரியாக மஹ்பூப் தாலுக்தார் நியமிக்கப்பட்டார். அப்போது உருவாக்கப்பட்ட வங்கதேச தேர்தல் ஆணையத்தின் தலைவராகவும் அவர் பதவி வகித்தார்.

மஹ்பூப் தாலுக்தார் தனது “பங்கபபனில் ஐந்து ஆண்டுகள்” என்ற புத்தகத்தில், இந்திரா காந்தியின் வருகைக்காக பங்கபபன் சிறப்பாக அலங்கரிக்கப்பட்டதாக எழுதியுள்ளார்.

“வங்காள நாடக ஆசிரியரும் புகழ்பெற்ற கலைஞருமான பசந்தா சவுத்ரியின் மனைவி சவுத்ரி, பங்கபபனை அலங்கரிக்க கொல்கத்தாவிலிருந்து சிறப்பாக அழைக்கப்பட்டார்” என்றும் தாலுக்தார் குறிப்பிட்டுள்ளார்.

மார்ச் 17, 1972 அன்று, டாக்காவின் சுஹ்ரவர்தி உத்யானில் பிற்பகல் 3 மணிக்கு இந்திரா காந்தி ஒரு பொதுக் கூட்டத்தில் கலந்து கொண்டார்.

“இந்தப் பொதுக் கூட்டத்திற்காக மைதானத்தில் ஒரு பெரிய படகு வடிவ மேடை அமைக்கப்பட்டது. அதற்கு ‘இந்திரா மன்ச்’ என்று பெயரிடப்பட்டது” என்று தாலுக்தார் பதிவு செய்துள்ளார்.

வங்கதேச செய்தித்தாள் இட்டிஃபாக் அடுத்த நாள் வெளியான பதிப்பில், ‘இந்திரா காந்தி தனது உரையை வங்காள மொழியில் தொடங்கினார்’ என்று குறிப்பிட்டது.

தனது நீண்ட உரையின் முதல் இரண்டு நிமிடங்கள், இந்திரா காந்தி வங்காள மொழியில் மட்டுமே பேசினார்.

இந்திரா காந்தி, ரவீந்திரநாத் தாகூரின் வங்காளக் கவிதையான “ஏக்லா சலோ ரே”-யிலிருந்து ஒரு வரியைக் குறிப்பிட்டார், “ஜாடி டோர் டாக் ஷுனே கியூ நா ஆசே தபே ஏக்லா சலோ ரே”, அதாவது “”யாரும் உங்களது அழைப்பைக் கேட்காமல் இருந்தாலும், நீங்கள் தனியாக முன்னே செல்லுங்கள்”என்பது தான் அதன் பொருள்.

அதனைத் தொடர்ந்து, மறுநாள் மதியம், பங்கபபனில் நடந்த பாராட்டு விழாவில் இந்திரா காந்தி கலந்து கொண்டார். அப்போது அவர் வெளிர் பச்சை நிற பட்டு புடவை அணிந்திருந்தார்.

இந்திரா காந்தியை கௌரவிக்கும் விதமாக நடைபெற்ற இந்த நிகழ்ச்சியில் வங்காளப் பேராசிரியர் அனிசுஸ்ஸாமனும் கலந்து கொண்டார்.

அனிசுஸ்ஸாமனின் வாழ்க்கை வரலாறு 2015இல் வெளியிடப்பட்டது.

அப்புத்தகத்தில், அவர் இந்த நிகழ்வைப் பற்றி எழுதியுள்ளார்.

அதில், “அன்று இந்திரா காந்தி மிகவும் உணர்ச்சிவசப்பட்டார். எனது வேண்டுகோளின் பேரில், கபீர் சவுத்ரி விருந்தினர்களை கௌரவிக்கும் வகையில் ஒரு உரையை நிகழ்த்தினார். ஒரு குறுகிய, இனிமையான மற்றும் ஊக்கமளிக்கும் உரையாக அது அமைந்தது. இந்திரா காந்தியும் மிகச் சிறந்த உரையை நிகழ்த்தினார்”என்று குறிப்பிட்டுள்ளார்.

அன்று பங்கபபனில் நடைபெற்ற இரவு விருந்தில், இந்திரா காந்தி, “உள்நாட்டு மற்றும் வெளி சக்திகள் இந்தியாவிற்கும் வங்கதேசத்திற்கும் இடையில் பிளவை ஏற்படுத்த முயற்சிக்கலாம். ஆனால் இரு நாடுகளுக்கும் இடையிலான நட்பு ஒவ்வொரு நாளும் வலுவாகவும் வெற்றிகரமாகவும் வளரும் என்று நம்புகிறேன்” என்று கூறியதாக இட்டிஃபாக் செய்தித்தாள் செய்தி வெளியிட்டுள்ளது.

இந்திரா காந்தியின் முதல் டாக்கா பயணத்தின் போது, ​​வங்கதேசத்திற்கும் இந்தியாவிற்கும் இடையிலான 25 ஆண்டுகால நட்புறவு மற்றும் ஒத்துழைப்பு ஒப்பந்தம் கையெழுத்தானது.

ஷேக் முஜிபுர் ரஹ்மானும் இந்திரா காந்தியும் அவரது பயணத்தின் மூன்றாவது நாளில் இந்த ஒப்பந்தத்தில் கையெழுத்திட்டனர்.

ஆனால் அப்போது வங்கதேசத்தின் நெறிமுறைத் தலைவர் அல்லது அரசாங்க விவகாரங்களின் தலைவராக இருந்த ஃபரூக் சௌத்ரி (2018 மே 17 அன்று மரணமடைந்தார்) இரு நாடுகளுக்கு இடையேயான நட்பு ஒப்பந்தம் மார்ச் 18 அன்று, இந்திரா காந்தி டாக்காவுக்கு சென்ற இரண்டாவது நாளில் கையெழுத்திடப்பட்டது எனக் கூறியிருந்தார்.

2011 ஆம் ஆண்டு பிபிசி பங்களாவுக்கு ஃபரூக் சவுத்ரி அளித்த பேட்டியில், “இந்த ஒப்பந்தம் நிலத்தில் அல்ல, நீரில் கையெழுத்தானது. இந்திரா காந்தி ஷிதலக்ஷ்யா நதியில் உள்ள கடற்படை தளத்தைப் பார்வையிட்டார். அங்குதான் இரு தலைவர்களும் ஒப்பந்தத்தில் கையெழுத்திட்டனர்” என்று தெரிவித்தார்.

இருப்பினும், மார்ச் 19, 1972 அன்று டைனிக் இட்டிஃபாக் பதிப்பில் வெளியிடப்பட்ட ‘முஜிப் – இந்திரா பேச்சுவார்த்தை வெற்றியடைந்தது’ என்ற செய்தியின்படி, மார்ச் 16 அன்று கடற்படை தளத்தில் இரு நாடுகளின் உயர் தலைவர்களுக்கும் இடையே அரை மணி நேர உரையாடல் மட்டுமே நடந்தது.

இரு நாடுகளுக்கும் இடையிலான ஒத்துழைப்பு ஒப்பந்தம் மார்ச் 19 அன்று கையெழுத்தானது. இந்திரா காந்தியின் டாக்கா பயணத்தின் கடைசி நாள் அதுதான்.

மறுநாள், மார்ச் 20, 1972 அன்று, இட்டிஃபாக் செய்தித்தாள் “நட்பு, ஒத்துழைப்பு மற்றும் அமைதி” என்ற தலைப்பில் ஒரு முதல் பக்கக் கட்டுரையை வெளியிட்டது. “தனது பயணத்தை முடித்து டாக்காவை விட்டு வெளியேறுவதற்கு முன்பு, இந்திரா காந்தியும் ஷேக் முஜிபுர் ரஹ்மானும் 12 அம்ச ஒப்பந்தத்தில் கையெழுத்திட்டனர்” என்று அதில் குறிப்பிடப்பட்டிருந்தது.

இந்தியாவிற்கும் வங்கதேசத்திற்கும் இடையிலான இந்த நட்பு ஒப்பந்தம் 1971 இல் சோவியத் யூனியனுக்கும் இந்தியாவிற்கும் இடையிலான நட்பு ஒப்பந்தத்தைப் போலவே இருந்தது. இரண்டு ஒப்பந்தங்களும் ஒரே மாதிரியானவை என சில வரலாற்றாசிரியர்கள் கூறுகிறார்கள்.

இந்தியா – சோவியத் ஒன்றியம் நட்பு ஒப்பந்தம் 20 ஆண்டு காலத்திற்கானது. அதே நேரத்தில் இந்தியா – வங்கதேசம் ஒப்பந்தம் 25 ஆண்டு காலத்திற்கானது என்பதுதான் இரண்டுக்கும் இடையிலான ஒரே வித்தியாசம்.

இந்த ஒப்பந்தத்தில் இரு நாடுகளும் பரஸ்பரம் சுதந்திரம், இறையாண்மை மற்றும் பிராந்திய ஒருமைப்பாட்டை மதிக்கும் என்றும், எந்த நாடும் இன்னொரு நாட்டின் உள் விவகாரங்களில் தலையிடாது என்றும் கூறப்பட்டது.

இரு நாடுகளும் மற்றொன்றுக்கு அச்சுறுத்தலாக இருக்கும் எந்தவொரு ராணுவ கூட்டணியிலும் நுழையாது. இரு நாடுகளும் மற்றொன்றைத் தாக்கவோ அல்லது தங்கள் பிரதேசங்களை மற்றொன்றின் பாதுகாப்பிற்கு ஆபத்தை விளைவிக்கும் வகையில் பயன்படுத்த அனுமதிக்கவோ கூடாது.

அதேபோல் இந்த ஒப்பந்தத்தில் பல்வேறு அமைதி மற்றும் பாதுகாப்பு அம்சங்கள் குறித்தும் கூறப்பட்டிருந்தது.

கல்வி, விளையாட்டு, அறிவியல் மற்றும் தொழில்நுட்ப ஒத்துழைப்பு போன்ற துறைகளில் இரு நாடுகளுக்கும் இடையிலான ஒத்துழைப்பையும் இந்த ஒப்பந்தம் உள்ளடக்கியிருந்தது.

2011ஆம் ஆண்டில், இந்த ஒப்பந்தத்தில் “புதிதாக” எதுவும் இல்லை என்று பிபிசியிடம் கூறிய ஃபரூக் சவுத்ரி, “அந்த ஒப்பந்தம் இந்தியாவிற்கும் சோவியத் யூனியனுக்கும் இடையிலான ஒப்பந்தத்தின் ஒரு நகல் மட்டுமே” என்றும் விளக்கினார்.

“பொருளாதார ஒத்துழைப்பு” எனப்பட்ட இந்த ஒப்பந்தம், ஃபரூக் சவுத்ரியின் பார்வையில், பாதுகாப்பையும் இறையாண்மையையும் பராமரிப்பதற்கான ஒரு படியாக அமைந்தது.

இதுகுறித்துப் பேசிய அவர், “இது எங்கள் பாதுகாப்பை மேம்படுத்தும் என்று நாங்கள் நினைத்தோம். அப்போது பாகிஸ்தானின் நோக்கங்கள் எங்களுக்குத் தெரியவில்லை. எதிர்காலத்தில் என்ன நடக்கப் போகிறது? என்பது தெரியாது. அதனால் தான், இறையாண்மை மற்றும் சுதந்திரத்தை குறித்து அண்டை நாட்டுடன் சமமான முறையில் ஒரு பேச்சுவார்த்தை நடத்தினோம்”என்று கூறினார்.

அருந்ததி கோஷ் (ஜூலை 25, 2016 அன்று மரணமடைந்தார் ) அப்போது டாக்காவில் இந்திய தூதரகத்தில் முதல் செயலாளராக இருந்தார்.

அவரது பார்வையில், இந்த ஒப்பந்தம் இரு நாடுகளுக்கும் இடையிலான வலுவான உறவைக் குறிக்கிறது.

2011 ஆம் ஆண்டில், கோஷ் பிபிசியிடம் பேசுகையில், “எங்கள் நட்பு மிகவும் வலுவானது என்பதற்கான சான்றாக இந்த ஒப்பந்தத்தில் கையெழுத்திட்டோம்” என்று கூறினார்.

இந்திரா காந்தியின் டாக்கா பயணத்தின் போது இந்த ஒப்பந்தம் கையெழுத்தானாலும், ஷேக் முஜிபுர் ரஹ்மான் அந்த மாத தொடக்கத்தில் வங்கதேச பிரதமராக தனது முதல் அதிகாரப்பூர்வ பயணமாக இந்தியாவுக்கு வந்தபோது இந்தியாவிற்கும் வங்கதேசத்துக்கும் இடையில் இந்த ஒப்பந்தம் உண்மையில் எட்டப்பட்டதாக சில வரலாற்றாசிரியர்கள் குறிப்பிடுகின்றனர்.

ஒரு சுதந்திர நாட்டின் பிரதமராக, ஷேக் முஜிபுர் ரஹ்மான் பிப்ரவரி 1972 இல் இரண்டு நாள் பயணமாக கொல்கத்தாவிற்குப் பயணம் செய்தார்.

இந்திரா காந்தியும் அவரைச் சந்திக்க கொல்கத்தா சென்றார்.

இரு தலைவர்களும் கொல்கத்தாவில் ராஜ்பவனில் சந்தித்தனர். பின்னர் ஷேக் முஜிபுர் ரஹ்மான் இந்திரா காந்தியை வங்கதேசத்திற்கு வருமாறு அழைத்தார்.

‘கொல்கத்தாவிற்கு வெறும் இரண்டு நாள் பயணமாக சென்ற போது கூட, ஷேக் முஜிபுர் ரஹ்மான் வங்கதேசத்திலிருந்து இந்திய ராணுவத்தை திரும்பப் பெறுவதற்கு வலுவான முயற்சியை மேற்கொண்டார்’ என்று ஃபரூக் சவுத்ரி தனது ‘பாலுக்பெலாயா ஆஃப் லைஃப்’ என்ற சுயசரிதையில் எழுதியுள்ளார்.

ஷேக் முஜிபுர் ரஹ்மானின் கொல்கத்தா வருகை மற்றும் இந்திரா காந்தியுடனான சந்திப்பைத் தொடர்ந்து, வங்கதேச அரசாங்கம் மார்ச் 25, 1972 க்குள் அனைத்து இந்தியப் படைகளும் வங்கதேசத்திலிருந்து வெளியேறும் என்று அறிவித்தது.

இருப்பினும், உண்மை என்னவென்றால், இந்திரா காந்தியின் வங்கதேசப் பயணம் தொடங்குவதற்கு ஐந்து நாட்களுக்கு முன்பே வங்கதேசத்திலிருந்து இந்தியப் படைகள் திரும்பப் பெறப்பட்டுவிட்டன.

“இந்த ஒப்பந்தம் தொடர்பாக இரு நாடுகளுக்கும் இடையே எந்த கருத்து வேறுபாடும் இல்லை”என்கிறார் ஃபரூக் சவுத்ரி.

இருப்பினும், ஒப்பந்தம் கையெழுத்தான உடனேயே விமர்சனங்கள் எழத் தொடங்கின. வங்கதேசத்தில் சில அரசியல் கட்சிகளும் அவற்றுக்கு ஆதரவாக செயல்படும் செய்தித்தாள்களும் இந்த ஒப்பந்தத்தை விமர்சிக்கவும் எதிர்க்கவும் தொடங்கின.

“ஷேக் முஜிபுர் ரஹ்மான் வங்கதேசத்தை இந்தியாவிடம் அடகு வைத்துள்ளார் என்பது தான் ஒப்பந்தத்தில் கையெழுத்திட்டதன் அர்த்தம்” என பிபிசி பங்களாவிடம், இட்டிஃபாக் நாளிதழின் இணை ஆசிரியரான மூத்த பத்திரிகையாளர் அபித் கான் கூறினார்.

எதிர்க்கட்சிகள் இடைத்தேர்தலில் போட்டியிடப் போவதில்லை என்றும், போராட்டங்களைத் தொடரப்போவதாகவும் அறிவித்தன.

அரசியல் கட்சிகளின் இந்த மனப்பான்மை, அவை எதிர்க்கட்சிகளாக இருந்ததன் விளைவு என்கிறார் எழுத்தாளரும் அரசியல் ஆராய்ச்சியாளருமான மொஹியுதீன் அகமது.

இந்திராவுக்கும் முஜிப்புக்கும் இடையிலான கூட்டணி, ஆகஸ்ட் 1971 இல் இந்தியாவிற்கும் சோவியத் யூனியனுக்கும் இடையே கையெழுத்தான ஒப்பந்தத்தைப் பிரதிபலித்தது. அந்த நேரத்தில், சோவியத் யூனியனுடனான ஒப்பந்தத்திற்கு இந்தியாவில் எந்த எதிர்ப்பும் இல்லை.

“இவ்வாறு நடப்பதை நாங்கள் முன்பே பார்த்திருக்கிறோம். அரசாங்கம் நடவடிக்கை எடுத்தால் எதிர்க்கட்சிகள் எதிர்ப்பு தெரிவிக்கின்றன” என்று மொஹியுதீன் அகமது குறிப்பிட்டார்.

இருப்பினும், “அந்த நேரத்தில் எந்த அரசியல் கட்சியும் இந்தியா-வங்கதேச ஒப்பந்தத்திற்கு எதிராக வேலைநிறுத்தத்திற்கு அழைப்பு விடுத்ததாக எனக்கு நினைவில் இல்லை. எதிர்ப்பு தெரிவித்தவர்கள் எதிர்ப்பு தெரிவிக்க வேண்டும் என்பதற்காக மட்டுமே ஆட்சேபனை தெரிவித்தனர். அவர்கள் ஆட்சிக்கு வந்தபோது, ​​அவர்கள் ஒப்பந்தத்தை ரத்து செய்யவில்லை” என்று அகமது கூறுகிறார்.

இருப்பினும், இந்தியாவிற்கும் வங்கதேசத்திற்கும் இடையிலான ஒப்பந்தம் எவ்வளவு பயனுள்ளதாக இருந்தது, அது உண்மையிலேயே நேர்மையுடன் செயல்படுத்தப்பட்டதா என அந்த ஒப்பந்தம் தொடர்பாக கேள்விகள் எழுப்பப்பட்டன.

அனிசுஸ்ஸாமன் தனது சுயசரிதையான பிபுலா பிருத்வியில், ‘இந்த ஒப்பந்தம் எவ்வளவு விமர்சிக்கப்பட்டாலும், அதன் ஒரு சிறிய பகுதி கூட செயல்படுத்தப்படவில்லை’ என்று எழுதியுள்ளார்.

சுதந்திரத்திற்குப் பிறகு வங்கதேசத்தில் உள்ள இந்திய தூதரகத்தில் முதல் செயலாளராக இருந்த அருந்ததி கோஷ், 1975 இல் வங்கதேசத்தில் ஏற்பட்ட அதிகார மாற்றம், ஒப்பந்தம் பலனளிக்காததில் பெரும் பங்கைக் கொண்டிருந்தது என்று கருதினார்.

2011ஆம் ஆண்டு, அருந்ததி கோஷ் பிபிசியிடம், “ஷேக் சாஹிப்பின் மரணத்திற்குப் பிறகு, இரு நாடுகளுக்கும் இடையே பல்வேறு கருத்து வேறுபாடுகள் இருந்தன. இந்த ஒப்பந்தத்தின் நோக்கங்கள் முழுமையாக எட்டப்படவில்லை என நான் உணர்கிறேன். நான் டாக்காவில் இருந்த வரை, இரு நாடுகளுக்கும் இடையிலான நட்பு அப்படியே இருந்தது. ஆனால் எங்கள் தரப்பிலும் சில தவறுகள் இருந்தன” என்று கூறினார்.

இந்தியாவிற்கும் வங்கதேசத்திற்கும் இடையிலான ஒப்பந்தம் மார்ச் 1997இல் காலாவதியான போது வங்கதேசத்தில் அவாமி லீக் கட்சி ஆட்சியில் இருந்தது.

1975-ஆம் ஆண்டு அரசியல் மாற்றத்திற்குப் பிறகு நீண்ட இடைவெளிக்குப் பின்னர் அவாமி லீக் கட்சி மீண்டும் ஆட்சிக்கு வந்திருந்தது.

இருப்பினும், வங்கதேசமோ அல்லது இந்தியாவோ ஒப்பந்தத்தை புதுப்பிக்க முயற்சிக்கவில்லை.

இது ஒரு “தேவையான மற்றும் தீங்கற்ற ஒப்பந்தம்” எனக் கருதுகிறார் ஃபரூக் சவுத்ரி.

2011 ஆம் ஆண்டில், ஃபரூக் சவுத்ரி பிபிசி பங்களாவிடம் பேசுகையில் , “1997 ஆம் ஆண்டின் உலகம் 1972 ஆம் ஆண்டின் உலகத்திலிருந்து முற்றிலும் வேறுபட்டது. சோவியத் ஒன்றியம் சிதைந்துவிட்டது. ரஷ்யா மிகவும் பலவீனமாகிவிட்டது. காலம், இந்தியாவிற்கும் வங்கதேசத்திற்கும் இடையிலான அந்த ஒப்பந்தத்தை பொருத்தமற்றதாக மாற்றிவிட்டது. காலப்போக்கில், இந்த ஒப்பந்தம் தானாகவே செயலற்றதாகிவிட்டது. இன்றைய காலகட்டத்தில், இந்த ஒப்பந்தம் இனி தேவையில்லை. இது தானாகவே மறைந்து விட்டது” என்று கூறினார்.

“ஒப்பந்தம் மீண்டும் புதுப்பிக்கப்படுவது தொடர்பான அச்சங்கள் தவறு என்று நிரூபிக்கப்பட்டன,” என்றும் சவுத்ரி தெரிவித்தார்.

மேலும், “இது காலம் தொடர்பான விஷயம் என்று நான் நினைக்கிறேன். இந்த ஒப்பந்தம் எட்டப்பட்ட போது, ​​அது எங்களுக்கு ஊக்கமளித்தது. இது எங்களுக்கு பலத்தை அளித்தது. இது எங்கள் இறையாண்மையை வலுப்படுத்தியது. அந்த நேரத்தில் அது மிகவும் முக்கியமானது”என்றும் குறிப்பிட்டார்.

இந்த ஒப்பந்தம் கையெழுத்தான நாளில், இந்திரா காந்தி வங்கபவனில் ஒரு பத்திரிகையாளர் சந்திப்பை நடத்தினார்.

அப்போது இந்திரா காந்தி, “எதிர்காலத்தில் எந்த கடினமான நேரத்திலும் நாங்கள் உங்களுடன் நிற்போம்” என்று கூறியதாக இட்டிஃபாக் நாளிதழ் செய்தி வெளியிட்டுள்ளது.

சிறிது நேரத்திற்குப் பிறகு, இந்திய விமானப்படை விமானம் “ஹன்ஸ்” இந்திரா காந்தி மற்றும் அவருடன் வந்த குழுவை ஏற்றிக்கொண்டு டாக்கா விமான நிலையத்திலிருந்து கொல்கத்தா திரும்பியது.

ஷேக் முஜிபுர் ரஹ்மானும் அவரது முழு அமைச்சரவையும் இந்திரா காந்தியை வழியனுப்ப விமான நிலையத்திற்கு வந்தனர்.

தனது நாட்டின் அன்பை பிரதிபலிக்கும் வண்ணம், ஷேக் முஜிபுர் ரஹ்மான் வங்கதேச மலர்களால் ஆன பூங்கொத்தை இந்திரா காந்திக்கு வழங்கினார்.

– இது, பிபிசிக்காக கலெக்டிவ் நியூஸ்ரூம் வெளியீடு