பாகிஸ்தான் ஓர் இஸ்லாமிய நாடாக உருவாக்கப்பட்டதன் அனுபவத்திற்குப் பிறகு, இந்த முடிவு எடுக்கப்பட்டது. மேலும், பாகிஸ்தானுக்கு ஆதரவாகக் கருதப்பட்டதால், தீவிர இஸ்லாமிய குழுக்களும் வங்கதேசத்தில் தடை செய்யப்பட்டன.

ஆனால், வங்கதேசத்தின் மதச்சார்பற்ற தன்மை நீண்டகாலம் வலுவாக இருக்கவில்லை. கடந்த 1975ஆம் ஆண்டு வங்கதேசத்தை நிறுவிய ஷேக் முஜிபுர் ரஹ்மான் படுகொலை செய்யப்பட்டார். ஒரு ராணுவ ஆட்சிக்கழிவிப்பு நடந்தது. அது வங்கதேசத்தின் மதச்சார்பின்மைக்குப் பெரிய அடியாக விழுந்தது.

கடந்த 1977ஆம் ஆண்டு ராணுவ சர்வாதிகாரி ஜியா-உர் ரஹ்மான் வங்கதேச அரசியலமைப்பில் இருந்து மதச்சார்பின்மை என்ற அம்சத்தை நீக்கினார். அத்துடன், இஸ்லாமிய கட்சிகள் மீதிருந்த தடையையும் அவர் நீக்கினார். 1988ஆம் ஆண்டு, ஜெனரல் ஹுசைன் முகமது எர்ஷாத் இஸ்லாத்தை அரசு மதமாக்கினார்.

இருப்பினும், 2009ஆம் ஆண்டு ஷேக் ஹசீனா தலைமையிலான அவாமி லீக் அரசாங்கம், அரசியலமைப்பில் மதச்சார்பின்மையைச் சேர்ப்பதாக உறுதியளித்தது. கடந்த 2011ஆம் ஆண்டு, வங்கதேச அரசியலமைப்பில் அந்த அம்சம் மீண்டும் இணைக்கப்பட்டது. ஆனால், இஸ்லாம், அரசு மதமாகவே இருந்தது.

வங்கதேச அரசியலமைப்பின் பிரிவு 2இன் படி, இஸ்லாம் அரசு மதம். ஆனால் அதேநேரத்தில், பிரிவு 12 வங்கதேசம் ஒரு மதச்சார்பற்ற நாடு என்றும் மற்ற மதங்களைச் சேர்ந்தவர்களுக்கும் அங்கு சம உரிமை உண்டு என்றும் கூறுகிறது.

கடந்த ஆண்டு ஆகஸ்டில் ஷேக் ஹசீனா பதவி நீக்கம் செய்யப்பட்டது முதல் வங்கதேசம் வங்காள தேசியவாதத்தில் இருந்து இஸ்லாமிய தேசியவாதத்திற்கு மாறுகிறதா என்ற கேள்வி மீண்டும் எழுப்பப்படுகிறது.

வங்கதேசத்தின் இடைக்கால அரசாங்கத்தின் தலைவரான முகமது யூனுஸ், பல சீர்திருத்த ஆணையங்களை அமைத்திருந்தார். அவற்றில் ஒன்று, அரசியலமைப்பு சீர்திருத்த ஆணையம். இந்த ஆணையம் வங்கதேச அரசியமைப்பில் இருந்து மதச்சார்பின்மை என்ற வார்த்தையை நீக்குவதற்குப் பரிந்துரைத்தது.

வங்கதேச ஜமாத்-இ-இஸ்லாமி அமைப்பும் முகமது யூனுஸின் அரசாங்கத்தை ஆதரிக்கிறது. வங்கதேச விடுதலைப் போரின்போது ஜமாத்-இ-இஸ்லாமி பாகிஸ்தானுடன் இருந்ததாகக் கூறப்படுகிறது. ஒரு வகையில், ஜமாத் சுதந்திர வங்கதேசத்தை எதிர்த்து வருகிறது.

வங்கதேச செய்தி ஊடகமான ப்ரோதம் அலோவுக்கு இந்த மாதம் அளித்த பேட்டியில், வங்கதேச ஜமாத்-இ-இஸ்லாமி தலைவர் ஹஃபிகுர் ரஹ்மான், “1971ஆம் ஆண்டில் எங்கள் நிலைப்பாடு கொள்கை அடிப்படையிலானது. இந்தியா பலனடையும் வகையில் ஒரு சுதந்திர நாடு உருவாவதை நாங்கள் விரும்பவில்லை” என்று தெரிவித்தார்.

மேற்கொண்டு பேசியவர், “நாம் யாரோ ஒருவர் மூலமாகவோ அல்லது ஒருவருக்கு ஆதரவாகவோ சுதந்திரம் பெற்றிருந்தால், அது ஒரு சுமையை நீக்கிவிட்டு நம் மீது இன்னொரு சுமையைச் சுமத்திக்கொள்வதைப் போன்றது,” என்று என்றார்.

மேலும், “கடந்த 53 ஆண்டுக்கால வங்கதேச வரலாற்றில் இது உண்மையென்று தெரியவில்லையா? ஒரு குறிப்பிட்ட நாடு ஒரு குறிப்பிட்ட கட்சியை விரும்பவில்லை என்பதை நாம் ஏன் கேட்க வேண்டும். இதுதான் ஒரு நாட்டின் சுதந்திர மனப்பான்மையா? வங்கதேச இளைஞர்கள் இனி இதையெல்லாம் கேட்க விரும்பவில்லை,” என்றும் குறிப்பிட்டார்.

கொல்கத்தா பல்கலைக்கழகத்தின் அரசியல் அறிவியல் பேராசிரியர் ஹிமாத்ரி சாட்டர்ஜி, வங்கதேசம் எப்போதும் கலப்பின தேசியவாதத்தைக் கொண்டிருப்பதாகக் கூறுகிறார்.

வங்காள தேசியவாதத்தின் மூலமாக வங்கதேசம் உருவாக்கப்பட்டது, ஆனால் இஸ்லாம் அதைவிட்டுச் செல்லவில்லை என்கிறார் பேராசிரியர் சாட்டர்ஜி.

“வங்காள தேசியவாதத்தை ஆதரித்தவர்கள் இஸ்லாத்திற்கு எதிரானவர்கள் அல்ல. ஆரம்பத்தில் இருந்தே வங்கதேசத்தில் கலப்பின தேசியவாதம் இருந்தது. வங்காள தேசியவாதத்தின் மூலம் மட்டுமே வங்கதேசத்தைக் கையாள முடியும் என்று ஷேக் ஹசீனா நினைத்தார். அதுதான் அவர் செய்த தவறு. வங்க விடுதலைப் போரின் மீதான ஈர்ப்பில் இருந்து வங்கதேசம் நீண்டகாலத்திற்கு முன்பே வெளிவந்துவிட்டது. ஷேக் ஹசீனாவால் அதைப் புரிந்துகொள்ள முடியவில்லை,” என்று விளக்குகிறார்.

மேற்கொண்டு பேசியவர், “இப்போது வங்கதேசத்தைப் பார்க்கும்போது, இஸ்லாமிய தேசியவாதம் வங்காள தேசியவாதத்தின் மீது ஆதிக்கம் செலுத்துவதைப் போலத் தெரிகிறது. ஆனால், அங்குள்ள மக்கள் அதற்கு விடமாட்டார்கள். வங்கதேச மக்கள், பாகிஸ்தானை பார்த்திருக்கிறார்கள். அதை மேலும் கவனிப்பார்கள். அவர்கள் அத்தகைய தவறைச் செய்வார்கள் என்று நான் நினைக்கவில்லை,” என்றும் கூறினார்.

ஸ்டான்ஃபோர்ட் பல்கலைக்கழகத்தில் இந்தியா-அமெரிக்கா உறவுகள் குறித்த ஹன்டிங்டன் திட்டத்தில், சுமித் கங்குலி மூத்த ஆய்வாளராக உள்ளார். பிப்ரவரி 12ஆம் தேதியன்று அவர் தி இந்தியன் எக்ஸ்பிரஸ் நாளிதழில், வங்காள தேசியவாதம் மற்றும் இஸ்லாமிய அடிப்படைவாதம் குறித்து ஒரு கட்டுரை எழுதினார்.

சுமித் கங்குலி அந்தக் கட்டுரையில், “1980களில் ஏராளமான வங்காள தேசியவாதிகள் வளைகுடா நாடுகளில் வேலைக்குச் சென்றனர். அவர்களில் பலர் சௌதி அரேபியாவில் வேலை செய்தனர். வங்கதேச மக்கள் சௌதி அரேபியாவில் முற்றிலும் மாறுபட்ட இஸ்லாத்தைக் கண்டனர். அதேநேரத்தில், வங்கதேச அரசியலில் இஸ்லாத்தின் பங்களிப்பு அதிகரித்து வந்தது. வங்கதேசத்தில் மதரஸாக்களுக்கு சௌதி அரேபியா நிதியளிக்கத் தொடங்கியது,” என்று குறிப்பிட்டுள்ளார்.

“இந்த மதரஸாக்களின் இஸ்லாம் வங்காள இஸ்லாத்தில் இருந்து முற்றிலும் வேறுபட்டது. இந்த இஸ்லாத்தின் வேர் வங்கதேச சமூகத்தில் வலுப்பெற்றன. ஆனால் வெளிப்படையாக, வங்காள தேசியவாதம் தீவிர இஸ்லாத்தை ஆதரிக்கவில்லை. ஷேக் ஹசீனா வெளியேறிய பிறகு, வங்காள தேசியவாதத்தின் அசௌகரியம் மேலும் அதிகரித்துள்ளது. ஷேக் முஜிபுர் ரஹ்மானின் வீட்டின் மீதான தாக்குதல் இந்த அசௌகரியத்தின் பிரதிபலிப்பாகும். இந்தத் தாக்குதலின் பின்னணியில் ஜமாத்-இ-இஸ்லாமி மக்கள் இருந்தனர்,” என்று சுமித் கங்குலி தனது கட்டுரையில் எழுதியுள்ளார்.

பாகிஸ்தானின் பிரபல அரசியல் ஆய்வாளர் பர்வேஸ் ஹூட்பாய், கடந்த ஆண்டு நவம்பரில் வங்கதேசத்திற்குப் பயணம் செய்தார். அப்போது, அங்கு வங்காள தேசியவாதம் ஆதிக்கம் செலுத்துவதாகவும் பர்வேஸ் ஹூட்பாய் உணர்ந்தார்.